Sunday, May 23, 2010

විල්පත්තුව, Wilpattu

කාලාන්තරයක් ත්‍රස්තවාදී යුද්ධයේ සෙවනැල්ලට වැසී තිබූ ලංකාවේ විශාලතම වනජීවී උද්‍යානය වන විල්පත්තුව අද සාමාන්‍ය ජනතාවට විවෘතව ඇත. හෙක්ටයාර 131,000කට අධික භූමි ප්‍රමාණයකට උරුමකම් කියන විල්පත්තුව අනුරාධපුර, මන්නාරම් සහ පුත්තලම් දිස්ත්‍රික්කයන්ට අයත්ව පිහිටා තිබේ.

විල්පත්තුව පුරා ඝණව කටු පඳුරු හා තුරුවැල් පිහිටා ඇති අතර ඒ නිසාම අලි ඇතුන්ගේ ගහනය විල්පත්තුවේ කොටසකට සීමාවී පවතී. දිවියන්ගේත්, වලසුන්ගේත් තෝතැන්නක් ලෙස ප්‍රචලිත විල්පත්තුවේ විල්ලු 60ක් පමණ පිහිටා ඇති බව වාර්තා වේ. මුවන්, කුළු හරකුන්, කිඹුලන්, මොණරුන්, හිවලුන් මෙන්ම විවිධ පක්ෂි විශේෂ රාශියක්ද අපට විල්පත්තු වනෝද්‍යානය තුල දැකගන්නට හැකිය. මේ අතර ඉහත් කී විල්ලු 60න් 2ක් මුහුද හා කිසිඳු සම්බන්ධතාවයක් නොමැති වුවද කරදිය විල්ලු වීම විශේෂත්වයකි. අතීතයේදී මේ ප්‍රදේශයේ සිදු වූ භූ විපර්යාසයකින් මුහුද යට තිබූ ප්‍රදේශයක් වූ විල්පත්තුව ඉලිප්පී ඇති බව එක් මතයකි. ඒ මතයට තවත් හේතුවක් වනුයේ වනන්තරය පුරා මුහුදු වැලි විසිරී තිබීමයි. මේ වනන්තරය විවිධ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන අතර වැලිමය ස්වභාවය නිසා කතරක සිරියක්ද වරෙක උසුලයි.

"කුදිරමලේ තුඩුව" | "Kudiramalei Point"

විජය කුමරුන් ගොඩ බස්නා ලදැයි කියැවෙන තම්බපණ්ණිය හෙවත් කුදිරමලේ තුඩුව විල්පත්තුවේ තවත් එක් ආකර්ෂණීය ස්ථානයකි. කුදිරමලේ තුඩුවේ භූ විෂමතාවය කාගේත් නෙත් සිත් ඇදගනු ඇත්තේ එහි වූ ගල් තලාවේ ස්වභාවයත් මුහුදට මායිම්ව අති අඩි 20ක පමණ දළ බෑවුමත් නිසාය. නොගැඹුරු, සුපැහැදිලි මුහුදේ විවිධාකාර මත්ස්‍ය විශේෂ ගැවසෙන අයුරු දක්නට හැකිය. කුදිරමලේ සිට බටහිර දෙස බැලූ විට කල්පිටිය සහ ඒ ආශ්‍රිත දූපත් දිස්වේ. කෙටි දුරක් උතුරට පාගමනින් ගිය විට විචිත්‍ර වෙරළ තීරයකට ළඟා විය හැකි අතර එහිදී ස්නානයටද අවකාශ හිමි වේ. වන රජදහන තුල අනේකවිධ නටඹුන් දැකිය හැකි අතර ඒ අතරින් කුවේණි මාළිගය ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගනී. විශේෂයෙන්ම විජයාගමනය ආශ්‍රිත කාල වකවානුව තුල මෙම ප්‍රදේශය යක්ඛ ගෝත්‍රිකයන්ගේ මර්මස්ථානයක්ව තිබෙන්නට ඇති බව අනුමාන කළ හැකිය. මීට අමතරව ප්‍රාග් ඓතිහාසික වැදගත්කමකින් යුතු පොම්පරිප්පුවද විල්පත්තුව තුලම පිහිටියද අපි එහි යන කාලය (2010 අප්‍රේල්) වන විට ඒ ප්‍රදේශයේ ආරක්ෂාව තවමත් තහවුරු කර නොතිබිණි.

වනෝද්‍යානයට උදෑසනින්ම (පාන්දර 6) යෑම වැදගත්ය. මෑතදී විවෘත කෙරුණු නිසා තවමත් සතාසීපාව කුලෑටි ගති ලක්ෂණ පෙන්වයි. එනිසා ඔවුන් ක්‍රියාශීලී හිමිදිරියේ, මිනිස් හැසිරීම් අඩු විටදී සතුන් දැකීම වඩාත් පහසුය. දිවියකු, වලසකු දකින්නට නම් වාසනාව තිබිය යුතුමය. අප විල්පත්තු ගිය විට වලසකු දකින්නට පිං කර තිබුණත් දිවියන්ගේ පා සටහන්වලට එහා දෙයක් නුදුටුවෙමු. එය එසේ වෙතත් විල්පත්තු ගමන දිවියකු, වලසකු නුදුටුවත් මතකයෙන් නොමැකෙන සොඳුරු විනෝදබර ගමනක් වනු නිසැකය.

"තුරු ගොමු අතරින්..." | "Through green canopies..."
දහවල් ආහාරය වනෝද්‍යානය තුල පිසගෙන කෑමට අවකාශ වනජීවී දෙපාර්තුමේන්තුව විසින් ලබා දී ඇති අතර ඊට කදිමම ස්ථානය කොක්මොටය බංගලාවය. තනිකර දැවයෙන් නිමැවූ කොක්මෝටේ බංගලාව අදටත් අත හැර දමා තිබේ. මෝදරගම් ආරු නම් වූ ගංගාව අසබඩ පිහිටි දෙමහල් බංගලාව එක් පසෙකින් A අකුරේ හැඩයත් අනෙක් පසින් W අකුරේ හැඩයත් ගනී. කොක්මොටේ බංගලාව අසල ලබාගත් දහවල් ආහාරය ගත සිත ප්‍රබෝධවත් කරන්නක් විය. මෝදරගම් ආරුවද සෞන්දර්යයාත්මක මනරම් ජල පහරකි. නෑමට, විනෝදවන්නට කදිම තැනකි.

යුද්ධය පුරාවට විල්පත්තුවේ කොටි ක්‍රියාකාරකම් සිදු වී ඇති අතර වනජීවී නිලධාරීන් ඒ නිසා කොටින්ට දිවි පුදාද ඇති බව අපට අසන්නට ලැබුණි. ලංකාවේ විශිෂ්ටතම ඉංග්‍රීසි නවකතාකරුවකු වූ නිහාල් ද සිල්වා මහතා 2006දී මිය ගියේද විල්පත්තුවේදීමය. ඒ ඔහු ගමන්ගත් ජීප් රථය බිම් බෝම්බයකට හසු වීමෙනි. අදටත් එම රථයේ සුන්බුන් වනෝද්‍යානයේ දැකගන්නට පුළුවන. නිහාල් ද සිල්වා ලියූ The Road From Elephant Pass නවකතාවේ විශාල කොටසක් විල්පත්තුව ආශ්‍රිතව ලියැවී ඇත. එම කතාව 2009දී අලිමංකඩ නම් චිත්‍රපටයක් වශයෙන් එළිදැක්විනි. 2006දී වනෝද්‍යානය වසා දැමූ පසු බොහෝ සංචාරක බංගලා කොටි ලැගුම්හල් ලෙස භාවිතා වූ බවට අදටත් සාක්ෂි ශේෂව ඇත.

"බිම් බෝම්බයට ගොදුරු වූ ජීප් රියේ අවශේෂ කොටස්.." "Debris from the bombed jeep.."
කෙසේ වෙතත් විල්පත්තුව තුල නවුක හමුදා කඳවුරක් ඉදිකිරීම හරහා පරිසරයට යම් හානියක් සිදු වී ඇති බව පෙනි යන්නේ නවුක හමුදාව විසින් තමන්ගේ ක්‍රීඩා අවශ්‍යතා සඳහා කැලය එළි කර තිබීමෙනි. මීට අමතර ප්‍රබල දේශපාලකයකුගේ මෙහෙයවීමෙන් අඩි 40ක් 50ක් පමණ තීරුවක් කැලයේ බටහිර ඉවුරට වන්නට කපා දමා තිබෙන්නේ මන්නාරමට අධිවේගී මාර්ගයක් තැනීමටය. එය හොඳ වුණත් ඒ හරහා විශාල පරිසර හානියක් සිදුවී ඇති අතර දිවියකු ඇතුළු සතුන් රැසකට ඒ ව්‍යාපෘතිය නිසා දිවි අහිමි වූ බවත් දැනගන්නට ලැබුණි. මේ මාර්ගයේ ප්‍රධාන අරමුණ කැලයේ දැව දේශපාලකයාට ලබා දී ඔහුගේ හෝටලයකට පිවිසුම් මාර්ගයක් ලබා දීම යැයිද රාවයක් පවතී. ඒ කෙසේ වෙතත් විල්පත්තුව ආරක්ෂා කිරීම ඔබ අප කාගේත් උත්තුංග වගකීමකි.

පිවිසෙන හැටි…

වනෝද්‍යානයට පිවිසුම පිහිටියේ පුත්තලම - අනුරාධපුර A12 මාරගයේ පුත්තලමේ සිට කි.මි. 30ක් පමණ ගිය තැන නොච්චියාගම නගරයට පෙරාතුව (අනුරාධපුරයේ සිට නම් පුත්තලම පාරේ කි.මි.40ක් පමණ ගොස් නොච්චියාගම පසු වූ පසු) වූ විල්පත්තු හන්දියෙන් වමට හැරී කි.මී 7ක් ගිය තැනය. ඔබ 4 වීල් රථයකින් නොපැමිණෙන්නේ නම් විල්පත්තු හන්දියෙන්ම රථයක් කතා කරගෙන ඒම සුදුසුය. සාමාන්‍යයෙන් උදෑසන 6 සිට සවස 6 දක්වා වනෝද්‍යානය වටා සැරිසැරීමට රු.7000ක් පමණ මුදලක් අය කෙරේ. මීට අමතරව ප්‍රවේශපත්‍ර ඇතුළු සෙසු ගාස්තු පිවිසුමේ පිහිටි ප්‍රධාන කාර්යාලයෙන් මිලදී ගත යුතුය.

අවට ආකර්ෂණයන්

සුප්‍රකට තබ්බෝව රක්ෂිතව පුත්තලමට ආසන්නයේ පිහිටා ඇති අතර අනෙක් පසින් අනුරාධපුරය ඓතිහාසික නගරය පිහිටා ඇත.

පහසුකම්

තවමත් විල්පත්තුව තුල නවාතැන් පහසුකම් අලුත්වැඩිය කර නැත. යුද්ධය නිසා අතැර දැමූ බංගලාවන් අලුත්වැඩියා කර නුදුරේදීම ජනතාවට ලබා දෙනු ඇතැයි අප ප්‍රාර්ථනා කරමු. එසේ ලබා දෙන දාට කොක්මොටේ බංගලාව සිහියේ තබා ගන්න. තනි දැවයෙන් ඉදි කළ ලෝකයේ වනෝද්‍යාන බංගලා කිහිපයෙන් එකක් වන එහි ලැගුම් ගැනීම සොඳුරු අත්දැකීමක් වනු ඇත. වනෝද්‍යානයෙන් පිටත විල්පත්තු හන්දිය, නොච්චියාගම හා කලාඔය ආශ්‍රිතව නවාතැන් කිහිපයක් ඇත. කෙසේ වෙතත් පුත්තලම හෝ අනුරාධපුර යන නගර ද්වයයේ අනිවාර්යයෙන් ඔබට නවාතැනක් සොයාගන්නට හැකිවනු ඇත.

"කොක්මොටේ බංගලාව" | "Kokmote Bungalow"
Due to the raging fires of war Wilpattu Wildlife Reserve was closed for a long time. But today the park which has an area exceeding 131,000 hectares has been reopened for the public. The park is the largest in Sri Lanka and has been split between Anuradhapura, Mannar & Puttalam Districts.

Wilpattu has been covered by dense shrubs and forests which has hindered the population of elephants to a segment of the park. Wilpattu which is equipped with close to 60 Villus has been renowned for its leopards and sloth bears. Deer, buffaloes, crocodiles, peacocks & fox as well as an assortment of birds are seen frequently in Wilpattu. Out of the 60 aforementioned Villus 2 are filled with Seawater despite having no connection to the sea whatsoever. It's believed that there was an earth shift thousands maybe millions of years back which has lifted the area of Wilpattu from the bottom of the sea. Another key factor that might support that theory is the presence of sea sand all over the park and the presence of sand dunes here and there.

"විල්ලුවක්" | "Villu"
The place where folklore points out to be the location to where Prince Wijeya landed is located within Wilpattu. In English its called the Horse point, but commonly referred to in Sinhala as Kudiramalei. Kudiramalei is one fascinating point with a precipice to the sea of about 20 feet and a quite intriguing formation of rocks about. Kalpitiya and the island chain there is clearly visible on the western horizon while a small journey on foot northwards will take us to a very calm and pristine beach which could be used for a bathe as well. Many ruins are to be seen around the park and one of them is the Quweni Palace. This area is believed to have been an epicenter of the Yakka community in the time period leading upto the landing of Prince Wijeya. Another location, Pomparippu, is a point with lots of prehistoric importance but by April of 2010 access to Pomparippu was not allowed as security forces were still scanning the area for potential dangers.

It's best to come to the park early morning (approx 6am). Since the park was reopened recently the animals are still very much shy to the presense of vehicles and humans. Getting a headstart in the morning where animal are very active would be a bonus to see some creatures. You need to possess a lot of luck to glimpse a leopard or a sloth bear. We were lucky enough to witness a sloth bear on our visit although the closest we saw of a leopard were its paw prints. Even if you won't see a leopard or a sloth bear the adventurous journey to Wilpattu will be unforgettable.

You will be allowed to prepare food within the park by the Wildlife Department, and the best location for that is the Kokmote Bunglow which is a structure made solely out of timber. Now abandoned it handsomely stands on the banks of the Moderagam Aru river resembling letter "A" on one side while resembling a "W" on the other. Having lunch at Kokmote will definitely rejuvenate your soul. The Moderagam Aru is also a serene waterway fit for a dip in the water and some fun as well.

 
"මෝදරගම් ආරු" | "Moderagam Aru"
The LTTE terrorists have run havoc within the park boundaries during their insurgent years and several park rangers have been killed in the process. One of Sri Lanka's prolific English novelists, Nihal De Silva passed away in 2006 when the jeep he was travelling in fell victim to a landmine explosion. Still remains of the jeep can be seen there. Nihal De Silva in his Graetian Prize Winning novel "The Road from Elephant Pass" depicts a lot of facts and sceneries based in Wilpattu. This book came alive as a Sinhala movie in 2009 under the name Alimankada. Its evident that the bunglows had served as makeshift LTTE hideouts since the parks closure in 2006.

Anyhow a Sri Lanka Navy base has been established within the park and they have destroyed parts of the forest for their requirements. Besides that a road clearance amounting to about 40-50 feet has been made by a leading politician under the banner of building a highway to Mannar. Due to this it is said that many creatures have lost their lives including a leopard, which is sad. There are other rumors that the said politician is only clearing the the road to a hotel he's constructing and to reap the timper. Either way safeguarding and protecting the Wilpattu National Park is an important responsibility for all Sri Lankans alike.

"වන විනාශය" | "Deforestation"

How to get there

The entrance to Wilpattu can be found on the the A12 road connecting Puttalam & Anuradhapura. From Puttalam travelling 30km in the direction of Anuradhapura will get you to Wilpattu junction, from there take a left turn and travel 7km to the main office (from Anuradhapura side drive 40km towards Puttalam, you'll get to Wilpattu junction just after passing Nocchiyagama). If you don't have a 4WD vehicle its better to rent one at Wilpattu junction itself. A jeep will cost about Rs.7000/= for the whole days journey (6am to 6pm). Tickets and other payments must be made at the main office at the park entrance.

Nearby attractions

The famous Thabbowa Reserve is located close to Puttalam town while on the other side Anuradhapura, one of our ancient capitals is seen.

Facilities

Still the circuit bungalows in Wilpattu hasn't been rehabilitated. We can only be hopeful that they'll be repaired and reopened to the public in the near future. Keep Kokmote Bunglow in your mind for its a serene place made fully out of wood. Accomodations could be found in places like Wilpattu junction, Nocchiyagama & KalaOya in the vicinity, while in Puttalam & Anuradhapura you'll be able to get accomodation in abundance.