Monday, February 24, 2014

කන්දරෝඩෛ පිහිටි කදුරුගොඩ විහාරය, Kadurugoda Temple in Kandarodai

Scroll down to read in English.

දශක ගණනක් කුරිරු යුද්ධයෙන් බැට කෑ උතුරේ ලාංකේය ඉතිහාසයේ ප්‍රෞඪත්වය කියාපාන පෞරාණික ස්ථාන රාශියකි. ඒ අතුරින් බෞද්ධ උරුමයෙන් ඔද තෙද වැඩුණු පැරණි විහාරාරාමද අපට දැකගන්නට ලැබේ. ඒ අතුරින් දිවයිනේ අන් කිසිඳු විහාරස්ථානයකට වෙනස්ම මුහුණුවරක් ගන්නා කදුරුගොඩ නොහොත් කන්දරෝඩෛ විහාරය ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගනියී. ඒ අන් කවර කාරණාවක් නිසාවත් නොව, එකම බිම් කඩක එකිනෙකට ආසන්නයෙන් පිහිටා ඇති කුඩා දාගැබ් සමුදාය නිසාය.
අසිරිමත් කදුරුගොඩ | The beauty of Kadurugoda

ඓතිහාසික පසුබිම

කදුරුගොඩ විහාරයේ අතීතය බුදුරජාණන්වහන්සේගේ කාලය දක්වා වූ ඈතකට දිව යයි. චුලෝදර සහ මහෝදර නම් නාග ගෝත්‍රික රජවරුන් දෙපල අතර ඇති වූ හබය සමථයකට පත්කරලනු වස් නාගදීපයට වඩින අතරමගදී කදුරුගොඩ මොහොතක් විවේකීව සිටි බව පනප්‍රවාදයෙහි සඳහන්ය.

නටඹුන් දාගැබ් සමූහයට අමතරව වටදාගෙයක නටඹුන් හා අනුරාධපුර සහ පොළොන්නරු යුගයට අයත් කාසි, බුද්ධ ප්‍රතිමා සහ වර්ණාලේපිත උළු 1917 - 1919 අතර කාල සීමාවේදී මෙහිදී සිදු කරන ලද කැණීම් කටයුතු වලදී හමු වී ඇත. එසේ සොයාගත් ප්‍රතිමා, උළු සහ කාසි යනාදිය මහජන ප්‍රදර්ශනය සඳහා යාපනය කෞතුකාගාරයේ තැන්පත් කර ඇත. මෙකී පුරාවස්තූන් මහා පරාක්‍රමබාහු, නිශ්ශංක මල්ල, ලීලාවතී සහ පළමුවන බුවනෙකබාහු රජ සමයන්ට නෑකම් කියන බව පුරාවිද්‍යා මතයයි. තවද අතීතයේදී දෙවනපෑතිස් මහරජු විසින් දඹකොළ පටුනත් අනුරාධපුරයත් යා කෙරෙමින් ගල් පහන් කණු යොදා කරවූ මහාමාර්ගයේ වැදගත් මංසන්ධියක් ලෙසද කදුරුගොඩ පුරාවිද්‍යඥයන් විසින් හුවා දක්වයි. ඊට අමතරව ක්‍රි.ව. 9වන සියවසේදී සිව්වැනි කාශ්‍යප රජු විසින් මෙම විහාරස්ථානය සඳහා කරනු ලැබූ ප්‍රදානයක් සම්බන්ධයෙන්ද "අත්තානේ ටැම් ලිපිය" නමින් හැඳින්වෙන මෙහි ඇති ටැම් ලිපියක සඳහන්ය.
කදුරුගොඩ දාගැබ් | The dagobas in Kadurugoda
මෙහි පිහිටා ඇති දාගැබ් ඉතා සුවිශේෂී මුහුණුවරක් ගනු ලබයි. ඒවා හුණුගල් සහ කොරල් යොදාගෙන නිමවා ඇති බවක් බැලූ බැල්මට පෙනේ. තවද බැලූ බැල්මට ඒවයේ හැඩය නිරීක්ෂණය කිරීමේදී ඊට මහායාන අභාෂය ලැබී ඇත්දැයි යන සැකය උපදී. කෙසේ වෙතත් යුද්ධයේ අමිහිරි මතකයන් ගෙනහැර පාන වෙඩි උණ්ඩ දාගැබ් වටා දක්නට ලැබීම සෝචනීයය. පුන්කුඩුතීවු දිවයිනේ වැඩසිටි රහතන්වහන්සේලා 60 නමකගේ ධාතූන් තැන්පත් කර දාගැබ් 60ක් කදුරුගොඩදී කරවූ බවත් ඉන් 56ක අත්තිවාරම් 1917 කැණීමේදී සොයාගත් බවත් පොත පතෙහි සඳහන්ය. අද වන විට දාගැබ් 56ම දැකගන්නට තිබේද යන්න සැකසහිතය. ස්වාමීන්වහන්සේ නමක් නොසිටින මෙම විහාරයේ ටකරන්වලින් කරවන ලද අල්පේච්ඡ බුදු ගෙයක් සහ කුඩා බුදු මැදුරක්ද මෑතදී ඉදි කර ඇත.

මහනුවර යුගයේදී "නම්පොත" නමින් ප්‍රචලිත වූ විහාර හා පූජාභූමි නාමාවලියට අනුව කදුරුගොඩ විහාරය නමින් මෙම ස්ථානය සඳහන් කෙරෙන අතර පෘතුගීසි ලේඛණවලට අනුව එය හැඳින්වෙන්නේ "කන්දරකුඩ්ඩෙයි" නමිනි.
කදුරුගොඩ දාගැබ් එකිනෙකට වෙනස්ව නිමවා ඇති අන්දම | The dagobas in Kadurugoda are made differently from one to the other
අවාසනාවකට පසුගිය දශක ගණනාව මුළුල්ලේ කදුරුගොඩ පුරාවිදු බිමට අයත් භූමිය ප්‍රදේශවාසීන් විසින් නීතිවිරෝධී ලෙස අත්පත්කරගනිමින් පවතී. මෙය රටේ ශ්‍රී විභූතියට මහත් ඛේදයක් වන අතර එය වළක්වා මෙකී සුවිශේෂී පුරාවිද්‍යා ස්ථානයේ මතු පැවැත්ම තහවුරු කිරීම බලධාරීන් සතු වගකීමකි. කෙසේ වෙතත් යුද සමයේදී මෙම ඓතිහාසික වටිනාකමින් යුතු ස්මාරකයේ කඩා බිඳ දමන්නට තරම් කුරිරු නොවූ උදවියටත් එය සුරැකි පාර්ශව වලටත් සමස්ථ ශ්‍රී ලාංකේය ජාතියේ හදපිරි ප්‍රණාමය පිරිනැමිය යුතුය.

පිවිසුම් මාර්ගය

යාපනයේ සිට A9 මාර්ගය ඔස්සේ කන්කසන්තුරය දක්වා ගමන් කරන ඔබට චුන්නගම් නම් වූ අතිශය සශ්‍රීක නගරය හමුවේ. චුන්නාගම් සිව් මංසලින් වමට හැරී පුත්තූර් මාර්ගය ඔස්සේ මද දුරක් ගොස් යළිත් වමට හැරී අතුරු මාර්ගයක් ඔස්සේ කදුරුගොඩ විහාරයට ළඟාවිය හැකිය. චුන්නාගම් හන්දියේත්, කන්දරොඩෛවලට හැරෙන හන්දියේත් නාමපුවරු සවිකර ඇති බැවින් ඔබට පහසුවෙන්ම මග සොයාගැනීමට හැකි වනු ඇත. චුන්නගම් නගරයේ සිට කදුරුගොඩ විහාරයට කි.මි. 3.2ක පමණ දුරක් ඇත.
කොත රහිත දාගැබක් | A dagoba which has lost its conical top

අවට ආකර්ෂණයන්

යාපන අර්ධද්වීපයෙහි සාරවත් පෙදෙසක පිහිටා තිබෙන කන්දරොඩෛ ඉතා වටිනා ස්ථාන කිහිපයකට මැදිව පිහිටා ඇත. ඒ අතුරින් යාපනය නගරයේ පිහිටි නල්ලූර් කෝවිල, පුස්තකාලය, යාපන කොටුව මෙන්ම කන්දරොඩෛ ප්‍රදේශයට උතුරින් පිහිටා තිබෙන කීරිමලෛ, දඹකොල පටුන, මාවට්ටිපුරම් කෝවිල යනාදිය වෙසෙසින්ම හුවා දැක්විය හැකිය.
කදුරුගොඩ දාගැබ් | The dagobas in Kadurugoda

පහසුකම්

කන්දරොඩෛ පුදබිමට කි.මි. 3.2ක දුරින් පිහිටා ඇති චුන්නාගම් නගරය කලින් සඳහන් කලාක් මෙන් සශ්‍රීක, අංග සම්පූර්ණ නගරයකි. ඔබේ අවශ්‍යතා රාශියක් ඔබට එහිදී සපුරා ගත හැකිය. උතුරු පළාතේ අගනගරය මෙන්ම ලංකාවේ ප්‍රමුඛම නගරයක් වන යාපනය නගරයට චුන්නාගම්වල සිට දුර කි.මි. 10ක් පමණ වේ. එබැවින් කන්දරොඩෛ යනෙන ඔබට පහසුවෙන්ම ඉහත කී නගර ද්විත්වයෙන් ඔබේ ඉඳුම් හිටුම්, ආහාරපාන, ඉන්ධන, බැංකු යනාදී සියළුම අවශ්‍යතා පහසුවෙන්ම සපුරා ගැනීමට හැකි වනු ඇත.
එක් එක් ප්‍රමාණයේ දාගැබ් | Dagobas come in different sizes

බුදු මැදුර | The statue house


For decades the blatant war ravaged the northern part of Sri Lanka which is host to a number of historic places that stands firm to showcase the historic grandeur of our island. This includes a set of Buddhist temples and ruins that have a vast history. Among these, Kadurugoda a.k.a. Kandarodai stands out due to its unique outlook which is different to all the temples and monasteries we see in the rest of the country. This is simply due to the cluster of small dagobas located close to one another in the same plot of land.
කදුරුගොඩින් නෙත පිනවන දසුනක් | An attractive sight from Kadurugoda

Historic background

The history of Kadurugoda temple dates back to days of Lord Buddha. It's folklore that Lord Buddha stopped by to rest at Kadurugoda on his way to Nagadeepa to mediate the conflict between Chulodara and Mahodara, the two warring kings of the Naga tribe. These coins, statues and roofing tiles are shown to the public at the Jaffna museum.

In addition to the ruins of the dagobas, Kadurugoda contains ruins of a "Vatadage" (Circular shaped statue house) while coins, Buddha statues and colored roofing tiles dating back to the Anuradhapura and Polonnaruwa eras were recovered from the site during the excavations carried out in between 1917 and 1919. It's believed that these artifacts relate to the reins of King Parakramabahu the Great, King Nissanka Malla, Queen Leelawathi and King Buwanekabahu I. It is also believed that Kadurugoda was a key node in the highway commissioned by King Devanampiyatissa to connect Dambakola Patuna to Anuradhapura, the road is said to have had lantern posts made out of rock adorning the way. Additionally, the "Atthane Pilalr Script" which is found at the same location tells the tale of how King Kasyapa IV donated land to the Kadurugoda temple in 9th century A.D.
යුදගිනිදැල් සිහි කැඳවන වෙඩි උණ්ඩ සලකුණු | The bullet-holes which remind us of the bloody war
The dagobas here are quite unique and are made out of limestone and dead coral rocks. The shape of the dagobas indicate a bit of Mahayana influence. Additionally, the dagobas are bullet-hole ridden, reminding us of the dark past we've been through due to the war. According to recorded history 60 dagobas were erected enshrining relics from 60 "Arahat" theros who called the Punkudutivu island home. Out of the 60 dagobas, 56 foundations were uncovered during the 1917 excavations. However, it is uncertain whether all 56 dagobas can be seen today. This temple does not have a resident monk and thus is served by a meager shrine house made out of galvanized sheets and a small Buddha statue.

During the Kandy kingdom, a book called "Nampotha" (literally translates to "book of names" in English) containing names of all temples and holy sites was commissioned. In it, this temple is mentioned as "Kadurugoda Viharaya". However, according to Portuguese documents from the colonial era, this place is mentioned as "Kandarakuddei".
සමීප දසුනක් | A close-up
Unfortunately the neighboring villagers have been illegally infringing the land belonging to the Kadurugoda Archaeological site over the past several decades. This is a deadly blow to the pride of Sri Lankan history and it's the duty of the authorities to restore parity and ensure longevity of this great monument. Additionally, the entire Sri Lankan community should be thankful for those who protected this site and those who were wise enough to not harm it in any way during the bitter war that ravaged these parts of our beautiful island.

How to get there

On your way along the A9 highway from Jaffna to Kankasanturai you will come across a very bustling city named Chunnakam. Kandarodai ruins are located 3.2km from Chunnakam. You're to take a left turn from the Chunnakam town center and travel along the Puttur road, from where you'll have to take another left turn after travelling a small distance to reach the ruins. Sign boards have been planted providing directions at both the intersections, making it easy for you to find you way through.
Courtesy of Google Maps

Nearby attractions

Kandarodai is situated in a fertile strip of land in the Jaffna peninsula which is surrounding many important sites and scenes. Among these, Nallur Kovil, Library and the Fort in the Jaffna city stands out. One should not forget the important sites north of Kandarodai such as Keerimalai, Dambakola Patuna and Mavaddipuram Kovil either.
කදුරුගොඩ දාගැබ් | The dagobas in Kadurugoda

Facilities

Kandarodai ruins are situated 3.2km away from Chunnakam, which is a vibrant city with many facilities. You would be able easily fulfill most of your requirements there. Jaffna, the capital city of the Northern Province whilst being a major town in the country is located approximately 10km from Chunnakam. Hence, on your visit to Kandarodai, you can easily replenish your wants and needs such as accommodation, food and beverages, fuel, banking and etc. from the above two cities easily.

Wednesday, February 12, 2014

සීගිරිය, Sigiriya

Scroll down to read in English.

ලොව අටවන පුදුමය ලෙසින් ලෝ සුපතල සීගිරිය, ශ්‍රී ලාංකේය සංස්කෘතියේ, ඉංජිනේරු තාක්ෂණයේ සහ ප්‍රෞඪත්වයේ මුදුන් මල්කඩකි. පර්වත බලකොටුවකට එහා ගිය සීගිරිය විකසිත උද්‍යාන සංකීර්ණ වලින් සමන්විත රාජ භවනකි. සැබැවින්ම මෙහි පැමිණෙන දෙස් විදෙස් සංචාරකයින් මෙහි මාධුර්යයෙන් අමන්දානන්දයට පත්වනු නිසැකය.

අඩි 660ක් උසැති සීගිරි පව්ව අතීතයේදී, සිංහගිරිය, සිංහ පර්වතය ආදී නම් ගණනාවකින්ම අතීතයේදී ප්‍රචලිතව පැවැත ඇත.
සීගිරිය | Sigiriya

ඓතිහාසික පසුබිම

පුරාවෘත්තයට අනුව ධාතුසේන් රජතුමාගේ පුතණුවකු වූ කාශ්‍යප කුමරුන් විසින් රජකම අපේක්ෂාවෙන් ධාතුසේන් රජතුමා කලා වැව් බැම්මේ පස් හිඳුවා මරා දමනු ලැබේ. ඉනික්බිති සිහසුනේ නියම උරුමක්කරු වූ මොග්ගොල්ලාන කුමරු ඉන්දීය සහය ඇතිව දියත් කරීමට සූදානම් වූ ආක්‍රමණයෙන් බේරීමට කාශ්‍යප රජතුමා විසින් ක්‍රි.ව්. 477 - 495 අතර කාල වකවානුවේදී සීගිරි බලකොටුව කරවයි. පසුකාලීනව ඉන්දියාවෙන් සේනා සන්නද්ධව පැමිණෙන මොග්ගොල්ලාන කුමරු කාශ්‍යප පරදා රාජත්වය උරුම කරගන්නා බව කියැවේ.

කෙසේ වෙතත් මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතානයන් ආනන්ද ස්ථවීරයන් වහන්සේගේ ලේඛණ පාදක කරගෙන මෙම මතයට බෙහෙවින් වෙනස් මතයක් ගෙන හැර පාන් අතර ඊට අනුව ධාතුසේන රජතුමා විසින් පර්වත රාජ නම් අධිරාජ්‍යයත්වය ළඟා කරගනු වස් සීගිරිය කර වූ බව කියැවේ. මෙකී අදහස් දැක්වීමට අනුව කාශ්‍යප කුමරුන් විසින් සිය පියා මරණයට පත් නොකළ වගත් ධාතුසේන රජුගේ ඇවෑමෙන් සීගිරිය නිමවා හමාර කිරීමේ වගකීමට උර දුන් බවත් කියැවේ.
සිංහ සෝපානය | The Lion Shaft

සීගිරිය තරණයට මත්තෙන්...

සීගිරිය තරණයට සුදුසුම කාලය වන්නේ උදෑසන හෝ සවස් කාලයයි. එහිදී ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගෙන් රුපියල් 50ක මුදලක්ද, විදේශිකයන්ගෙන් ඇ.එ.ජ. ඩොලර් 30ක්ද ප්‍රවේශ පත්‍ර ගාස්තු ලෙස අය කරගනු ලැබේ. සීගිරිය ප්‍රවේශ පත්‍ර කවුළුව අසලින් දිවෙන කුඩා ගුරු පාරෙන් සීගිරිය කෞතුකාගාරයට ළඟා විය හැකිය. ජපන් රජයේ ආධාර ඇතිව විලක් ආශ්‍රය කරගනිමින් තනවා ඇති සීගිරි කෞතුකාගාරය සැබැවින්ම වටිනා නටඹුන් හා තොරතුරු රැසෙකින් පොහොසත්ය.
සීගිරි පරිශ්‍රයට දිවෙන විචිත්‍රවත් මංපෙත | The fascinating trail leading to Sigiriya

සීගිරියේ චමත්කාරය

සීගිරියේ ඔබ මුලින්ම ඇතුළුවන්නේ එහි සුවිශේෂී උද්‍යාන පද්ධතියටය. අතිශය දැකුම්කළු මෙම උද්‍යාන සංකීර්ණය කොටස් තුනකට බෙදිය හැකිය. ඒ ජල උද්‍යාන, පර්වත උද්‍යාන සහ හෙල්මළු උද්‍යානයි. උද්‍යාන අලංකාරයෙහිලා ඉපැරණි කලා ශිල්පියා සතුව තිබූ මාහැඟි කුසලතාවය මෙම උද්‍යාන පද්ධතියෙන් මැනැවින් විදහා දැක්වේ. අදටත් ජල උද්‍යානයෙහි පවතින වතුර මල් ක්‍රියාත්මක අඩියක පැවැතීම සැබැවින්ම විශ්මයජනකය. ජල උද්‍යානය හරහා ගලා යන ජල පහරවල් සහ වතුර මල් අව් රශ්මියෙන් නැගෙන රස්නය සමනය කිරීමට යොදා ගැනුනු බව කියැවේ.
තවමක් ක්‍රියාත්මක ජල මලක් | A water fountain which is still effective
සීගිරි පව්වට යන ගමනේදී ඔබේ වම්පසින් ඔබට අටපට්ටම් පොකුණ දැක ගත හැකිය. පියවි ඇසට එක විට නොපෙනෙන අයුරින් තනවා ඇති අටපට්ට්ම් පොකුණේ එක් අන්ත දෙකක් සඳහා පිහිටි ගල යොදා ගෙන තිබීම සුවිශේෂිත්වයකි. යහපත් කාලගුණය ඇති දිනයකදී අන්ත දෙකෙහි පිහිටි ගලෙහි පරාවර්තනය අටපට්ටම් පොකුණෙන් දැකිය හැකි බව කියැවෙන අතර නූතන ගණිතඥයින් විසින් සිදුකරනු ලැබූ පර්යේෂණ වලට අනුව මෙම පොකුණ ඉදිකර ඇත්තේ ඊට උචිතම හැඩයට අනුකූල වන පරිද්දෙනි.

ජල උද්‍යානය පසු කළ කල්හී ඔබ පිවිසෙන්නේ පර්වත උද්‍යානයටයි. එහිදී ස්වභාවිකව පිහිටා ඇති ගල් ආදි කලාශිල්පීන් විසින් උද්‍යාන අලංකරණයට යොදාගෙන ඇති අයුරු මැනැවින් නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. පර්වත උද්‍යාන ආශ්‍රිතව පිහිටි ලෙන් බොහෝමයක් රහතන් වහන්සේලාට සෙවන දුන් බව කියැවෙන අතර ඒ අතුරින් නයි පෙන ගුහාව වැදගත්කමක් ගනී. නයි පෙනයක හැඩය ගන්නා මෙම ලෙනෙහි පියැස්ස විසින් ඇතුලත ඇති බිතුසිතුවම් කිහිපයක් සුරකිනු ලබයි.

හෙල්මළු උද්‍යාන පිහිටි ගල ඇසුරින් නිර්මිත අතර මෙහිදී ඉහත කී උද්‍යාන දෙවර්ගයටම වඩා වෙනස් වූ ස්වරූපයක් ඔබට දැකගන්නට පිළිවන. හෙල්මළු උද්‍යානයෙන් නික්මුණු කල්හී ඔබට සීගිරි පර්වතයේ පියගැට පෙළ හමුවේ. පියගැට පෙළ ඔස්සේ පර්වතය තරණය කිරීමේදී වැඩිමනත් ශබ්ද කිරීමෙන් වැළකීමට ඔබ වග බලා ගත යුතුය. ඒ පර්වතය ආශ්‍රිතව බමරුන් සිටිනා නිසාවෙනි.
පර්වත උද්‍යානයෙන් බිඳක් | A section of the Boulder Garden
සීගිරියේ සුප්‍රසිද්ධම ස්ථානයක් වන්නේ චිත්‍ර ගුහාවයි. කවාකාර පඩිපෙළක් ඔස්සේ ළඟා විය යුතු මෙම චිත්‍ර ගුහාවේ ඉතාමත්ම මනස්කාන්ත බිතුසිතුවම් සමුදායකි. ඒවා සීගිරි අප්සරාවන් ලෙසින් ලෝ ප්‍රචලිතව ඇත. මෙම ගුහාවෙහි සිතුවම් 19ක් අද වනවිට ශේෂ වී පවතින අතර ඒවා ආරක්ෂා කරගැනීම අප සියළු දෙන සතු යුතුකමකි. පුරාවිද්‍යාඥ එච්. ඊ. පී. බෙල් මහතාට අනුව මේ සීගිරි ලලනාවන් කාශ්‍යප නිරිඳුන්ගේ අන්තඃපුරයේ දේවීන්ය. ඔහුට අනුව පැහැපත් ලලනාවන් උසස් යැයි සම්මත කුලද අඳුරු පැහැයෙන් යුත් කතුන් දාසියන්ද නිරූපණය කරන අතර ඔවුන් පෙරහැරකින් පිදුරංගල වැද පුදා ගන්නට යන බව බෙල් මහතා පවසයි. මහාචාර්ය පරණවිතානයන්ට අනුව මෙම සිතුවම් වලින් නිරූපණය වන්නේ විජ්ජුලතා (විදුලි කුමරියන් - පැහැපත් සිතුවම්) සහ මේඝලතා (වළාකුළු කුමරියන් - අඳුරු සිතුවම්)ය. මින් කුමන අදහසක් නිවැරදි වුවද සීගිරි බිතුසිතුවම් වලට බෙහෙවින් සමානකම් දක්වන බිතුසිතුවම් භාරතයේ අජන්තා ලෙනින් හමුවීම විශේෂත්වයකි.

සීගිරි බිතුසිතුවම් | Sigiriya frescoes
බිතුසිතුවම් පසු කර පහතට ඇදෙන ඔබට කැටපත් පවුර හමුවේ. ඉතා සුමටව නිමවා ඇති මෙම පවුරේ අතීත කවි, නිසඳැස් අදටත් ආරක්ෂා වී තිබීම අපගේ වාසනාවකි. අතීතයේ සීගිරිය නැරඹීමට පැමිණි පිරිස් විසින් චිත්තප්‍රීතියෙන් මෙම පවුරු කුරුටු ගී ලියූ බව ප්‍රකට සිද්ධාන්තයයි. මෙහි ශතවර්ෂ 8කට අධික කාලයක් පුරා ලියැවුණු කුරුටු ගී 1500කට අධික ප්‍රමාණයක් හමුවී ඇත.
කැටපත් පවුර | The mirror wall
ඉනික්බිතිව ඔබ පිවිසෙන්නේ එළිමහන් බිම් කඩකටය. සුවිශාල සිංහ පාද දෙකක් එහිදී ඔබට දැකිය හැකි වන අතර පසෙකින් පිදුරංගල පර්වතයද ඔබට නෙතු ගැටේ. මෙම සිංහ පාද වල විශේෂත්වය නම් එහි ඇඟිලි තුන බැඟින් පමණක් තිබීමය. අතීතයේදී ගිරි හිස මුදුන දක්වා විහිදෙමින් සිංහ හිසක්ද තිබූ බව ජනප්‍රවාදයෙහි සඳහන්ය. එතැනින් ඔබ්බට ඇති පියගැට පෙළ සිංහ සෝපානය නමින් හැඳින්වෙන අතර අතීතයේදී කප්පි භාවිතයෙන් ක්‍රියාත්මක වූ සෝපානයක් මෙහි තිබුණු බවට මතයක් පවතී. සුළං කපොල්ලක් පසුකරමින් ගිරිහිස මුදුනට ළඟා වන ඔබට පහළ පිහිටි උද්‍යාන ත්‍රිත්වයෙහි සැබෑ සෞන්දර්යය අත්විඳිය හැකිය.

ගල මුදුනත රාජ මාළිගාවේ නටඹුන් ඇති අතර තවමත් කැණීම් නොකළ දෑ බොහෝමයක්ද ඉතිරිව ඇත. රජ මාළිගයක තිබිය යුතු සියළු පහසුකම්වලින් සීගිරිය සමන්විත වූ බවට අද අප දකින නටඹුන් සාක්ෂි දරයි.
ගල මුදුනත රාජකීය පොකුණ | The royal pond atop the rock

පිවිසුම් මාර්ගය

ලංකාවේ ප්‍රධානතම සංචාරක ආකර්ෂණයක් වන බැවින් සීගිරියට ළඟා වීම අතිශය පහසුය, ඒ මග දෙපස මංපුවරු සවිකර ඇති බැවිනි. සීගිරියට පිවිසෙන ප්‍රධාන මාර්ගය අඹේපුස්ස, කුරුණෑගල, ත්‍රිකුණාමලය යා කෙරෙන A6 මාර්ගයේ ඉනාමළුව හන්දියෙන් ඇරැඹේ. ඔබ දඹුල්ල පසු කරමින් පැමිණෙන්නේ නම් ඉනාමළුව හන්දියෙන් දකුණට හැරී කිඹිස්ස පසු කරමින් කි.මි. 10ක් පමණ ගිය කළ ඔබට සීගිරියට ළඟා විය හැකිය.

මීට අමතරව ත්‍රිකුණාමලය, හබරණ, පොළොන්නරුව වැනි පෙදෙස් වලින් පැමිණෙන ඔබට හබරණ - පොළොන්නරුව මාර්ගයේ හබරණ හන්දියේ සිට කි.මි. 2.4ක් දුරින් පිහිටා ඇති මොරගස්වැව හන්දියෙන් දකුණට හැරී මොරගස්වැව - ඉලුක්වැව මාර්ගය ඔස්සේ අතිශය සුන්දර පාරිසරික පද්ධතියක් පසුකරමින් කි.මි. 12.5ක් ගිය තැන සීගිරිය හමුවේ.
සීගිරියේ නෙත පිනවන දසුන් |  Splendorous views from Sigiriya

අවට ආකර්ෂණයන්

සීගිරිය පිහිටා ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතික ත්‍රිකෝණය මධ්‍යයේය. එනිසාම සංස්කෘතික සහ ඓතිහාසික වැදගත්කමින් යුත් සුන්දර ස්ථාන රාශියක් සීගිරිය අවට විසිරී පැතිරී ඇත. ඒ අතුරින් අතිශය ආකර්ෂණීය විහාර්ස්ථානයක් වන රන්ගිරි දඹුල්ල ලෝ ප්‍රකට ජාතික වස්තුවකි. ඊට අමතරව සීගිරිය පර්වතයට ආසන්නයේම උතුරු දෙසින් පිහිටා ඇති පිදුරන්ගල වූ කලී ඓතිහාසික වැදගත්කමකින් හෙබි මාහැඟි විහාරාරාමයකි. හබරණ පසු කර මද දුරක් මරදන්කඩවල දෙසට යද්දී ඔබට සුප්‍රසිද්ධ වනසෙනසුණක් වන රිටිගලට ළඟා විය හැකිය. එය සහස්‍ර ගණනාවක් මුළුල්ලේ බුද්ධපුත්‍රයන් වහන්සේලාට නිර්වාණාවබෝධයට රුකුල් දුන් පුදබිමක් වන අතර පැරණි නටඹුන් රැසකින් පිරී පවතී. ඊට අමතරව දඹුල්ල - අනුරාධපුර මාර්ගයේ මඩාතුගමින් හැරී යා යුතු නාමල් උයන රක්ෂිතය සහ පුදබිමද පාරිසරික මෙන්ම ආගමික වටිනාකමකින් හෙබි ආකර්ෂණයකි. සීගිරිය සංස්කෘතික ත්‍රිකෝණය මධ්‍යයේ පිහිටා තිබීම නිසාම පහසුවෙන් අනුරාධපුරය, පොළොන්නරුව සහ මහනුවර ප්‍රදේශවලටද ඔබට යා හැකිය. ඔබ වනසතුන් නැරඹීමට රුචියක් දක්වන්නෙක් නම් ආසන්නයේ පිහිටා ඇති මින්නේරිය සහ කවුඩුල්ල රක්ෂිතයන් ඊට කදිම තෝතැන්නකි.
උද්‍යානයේ කොටසක් සහ ලෙනක් | Part of the garden and a cave

පහසුකම්

ලංකාවේ නොනිදන නගරය නමින් ප්‍රචලිත දඹුල්ල නගරය සීගිරියට නුදුරින් පිහිටා ඇත. ඊට අමතරව රජරට ප්‍රධාන මංසන්ධියක් වන හබරණ පිහිටියේද සීගිරියට නුදුරිනි. මෙකී නගර ද්විත්වයෙන් ඔබේ අවශ්‍යතා බහුතරයක් සපුරා ගත හැකිය (විශේෂයෙන්ම දඹුල්ලෙන්). සීගිරිය අවට ඔබේ මුදල් පසුම්බියට සරිලන මිලට නවාතැන් සොයා ගැනීම අතිශය පහසුය. තරු පහේ සුපිරි හෝටල් සිට මූලික පහසුකම් සපිරි කාමර දක්වාත්, කුඩා කණ්ඩායම් වලට නවාතැන් ගත හැකි බංගලා වල සිට ගැමි බව විදහා දැක්වෙන කුඩා හෝටල් දක්වා ඔබේ සිතැඟි පරිදි නවාතැන් සරි කර ගැනීමට ඔබට අවකාශ ලැබේ.
සීගිරිය | Sigiriya
කැටපත් පවුර සහ චිත්‍ර ගුහාවට ඇදෙන තරප්පුව | The mirror wall and the stairwell that leads to the fresco gallery


Renowned as the eighth wonder of the world, Sigiriya is a testament to the great prowess of ancient Sri Lankan culture and engineering technology. Going beyond the notion of a rock fortress, Sigiriya is a royal complex comprised of beautiful gardens. Thus, it's no wonder that the tourists who visit Sigiriya are awed by it's splendor.

Standing 660ft tall, Sigiriya had been known in diverse names such as Sinhagiriya and the Lion Rock in the years past.
සීගිරි බිතුසිතුවම් | Sigiriya frescoes

Historic background

According to legend, Prince Kashyapa a son of King Dhathusena via a concubine killed his father by plastering him alive near Kala Wewa. In order to fortify himself from the imminent attack from India which was to be spearheaded by his half brother Moggollana, the true successor to the throne, King Kashyapa moved the kingdom to Sigiriya and built this marvelous royal complex between 477 - 495 A.D. Eventually Prince Moggollana, who returns with reinforcements from India defeats his half brother and ascends to the throne.

In spite of the legend, Prof. Senarath Paranavithana brings forth a different theory based on writings by Venerable Ananda Sthaveera, under which King Dhathusena himself had commissioned Sigiriya in order to ordain himself as an emperor renowned as "Parvatha Raja". According to this school of thought, Prince Kashyapa was not involved in the death of King Dhathusena and was instead responsible for the completion of his late father's royal complex.
සීගිරිය ගල මුදුනට දිස්වන උද්‍යාන ත්‍රිත්වයෙහි චමත්කාරය | The sheer beauty of the three gardens from atop the lion rock

Before your ascent...

The best time of the day to climb Sigiriya would be the morning or the evening. Local tourists will be charged Rs. 50 and foreign tourists a sum of USD 30 as entrance fees. Make sure to walk down the winding gravel track near the ticket counter to visit the Sigiriya Museum. This museum, built amid a pond with Japanese aid, is teeming with valuable relics as well as information from the heyday of Sigiriya.
සීගිරියේ ඉදිරි ආරක්ෂක වළල්ල - ජල දුර්ඝය | The first line of defense - the moat

The splendor of Sigiriya

You will be first entering to its awe inspiring garden complex. This garden complex can be split into three segments, the water garden, the boulder garden and the terrace gardens. These gardens stand testament to the sheer skill of the ancient landscaping artists of Sri Lanka. It's amazing how the water sprouts in the garden are still in operational status centuries after its commissioning. The winding water courses and the water sprouts help fend off the heat through its vapor.
ජල උද්‍යානය | Water garden
En route to the rock you will find the octagonal pond to your left. Somewhat hidden to the unsuspecting traveler, two existing rock surfaces are used from nature as two dam walls. It's said that under perfect weather a clear and full reflection of the bordering rock that acts as a dam wall can be seen from the octagonal pond. Recent experiments by mathematicians have proven that the pond has been built in the most suitable shape that could be imaginable.

Next up is the boulder garden. It's impressive how the ancient artists have used the natural boulders as a landscaping tool to augment the beauty of the vicinity. It is believed that the caves within the vicinity housed many "Arahath" theros and monks after the demise of the royal complex. The "Cobra Hood" cave is given this name because of it's cover which resembles a cobra hood, this cave hides several frescoes within it.

The terrace gardens a markedly different to the water and boulder gardens you passed behind. Located at the foot of the hill, the terrace garden is based on the natural formation of rocks. This marks the beginning of the ascent and it's imperative to refrain from making too many noises that might provoke hornet attacks.

හෙල්මළු උද්‍යානය | Terrace garden
Probably the most renowned section of Sigiriya is its fresco cave. Access to the fresco cave is through a spiral stairwell on top of which is 19 jaw dropping pieces of art. It's everyone's duty to safeguard these frescoes for the benefit of future generations. As per historian H.E.P. Bell these women are concubines from King Kashyapa's court. He believed that the frescoes with a lighter skin tone were of high caste and those with a darker tone were maids from lower castes and all of these women are on a religious procession to Pidurangala. However, Prof. Paranavithana differs with Mr. Bell as he reckons that the lighter damsels are Vijjulatha (lightning damsels) and the darker damsels are Meghalatha (cloud damsels). Whichever out of these theories holds true, it's a well known fact that there are similar frescoes recorded in the Ajantha caves in India.
සීගිරි බිතුසිතුවම් | Sigiriya frescoes
Descending from the fresco cave through the spiral staircase leads you to the famous "mirror wall" of Sigiriya. Made with a very smooth finish, this wall hosts over 1500 graffiti written in appreciation of Sigiriya and it's majesty by visitors who came from high and low over a period of 8 centuries.

You will then walk into an open space from which you can see the Pidurangala mountain very clearly. There are two lion paws sitting graciously at this landing and the specialty of these paws are that they have only 3 toes. It's folklore that there was a lion head resting on top of the paws extending towards the top of the rock. You are supposed to walk through the paws and ascend to the top of the rock. It's believed that there used to be a human powered lift using blocks to go up and down what is now called the "Lion Shaft". After an ascent passing heavy gusts of wind you will get a magnificent view of the three gardens that you had earlier passed on your way up.
සිංහපාද | Lion Paws
Ruins indicate that there was a fully fledged palace atop the rock filled with all amnesties. To this date, some parts of the rock peak are yet to be excavated by the archaeology department.
මාළිගයේ නටඹුන් |  Ruins of the palace

How to get there

You will encounter plenty of way signs en route to Sigiriya, thus directions are readily available. The main access road to Sigiriya begins from the Inamaluwa intersection which is located along the A6 highway connecting Ambepussa - Kurunegala - Trincomalee. When traveling past Dambulla, take a right turn from the Inamaluwa junction and travel approximately 10km past Kimbissa to reach Sigiriya.

In case you're travelling from Trincomalee, Habarana or Polonnaruwa you can take a right turn from the Moragaswewa junction located 2.4km down the Habarana - Polonnaruwa road. This road (Moragaswewa - Ilukwewa) winds through a very scenic environment and you will reach Sigiriya after about 12.5kms drive.
Courtesy of Google Maps

Nearby attractions

Sigiriya is located in the middle of the cultural triangle of Sri Lanka. Hence Sigiriya smack in the middle of historically valuable and culturally important destinations. Rangiri Dambulla temple is one of the most highly renowned destinations in Sri Lanka which is a UNESCO world heritage site. Additionally, the Pidurangala temple located just north of Sigiriya is another beautiful temple with a long history. When passing Habarana and heading towards Maradankadawala, you will be able to reach a famous hermitage which has many artifacts and ruins. This hermitage has been a spiritual abode for monks in their quest for enlightment for over millenniums. Another attraction in the Namal Uyana temple and wildlife reserve which can be accessed via Madathugama in the Dambulla - Anuradhapura highway. Given its central location, Sigiriya can be used as a launch pad to access Anuradhapura, Dambulla and Kandy as well. In case you're a wildlife enthusiast the Kaudulla and Minneriya wildlife parks nearby will provide you will great memories.
සීගිරි ගල මුදුනට දිස්වන පිදුරංගල |  Pidurangala from the peak of Sigiriya

Facilities

Renowned as the sleepless city of Sri Lanka, Dambulla is located in close proximity to Sigiriya. Additionally, Habarana which a key node in Rajarata is also located closeby. You would be able to fulfill most of your requirements from either of these cities (especially Dambulla). You will be able to find accommodation to match your budget at a breeze in Sigiriya. From 5 star luxury hotels to basic low-cost rooms, from boutique hotels to cozy bungalows which can accommodate small groups - you can find options that best fulfill your requirement.