තිරුකෝනේස්වරම් කෝවිල, Thirukoneswaram Hindu Temple

-ඒස්වරම් ප්‍රත්‍යයෙන් නම අවසාන වන සුප්‍රකට ශ්‍රී ලාංකේය කෝවිල් 5න් එකකි. වසර 6500ක ඉතිහාසයකට උරුමකම් කියන බව හින්දු පූජකයින් විශ්වාස කරන තිරුකෝනේස්වරම් කෝවිල රාම රාවණා යුගයේ සිටම පැවැත එන බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි. නමුත් අද ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුවෙ උච්ඡතම ස්ථානය වූ ස්වාමි කන්දේ මුදුනත අපට දක්නට ලැබෙන කෝවිල 1963දී අළුත්වැඩියා කර ඇත. කණු දහසකින් සමන්විතව තුබූ විවිධ ධනයන්ගෙන් හෙබි පැරණි තිරුකෝනේස්වරම් දේවාලය 1620 දශකයේදී පෘතුගීසි ආක්‍රමණිකයන් විසින් සමතලා කරවූ බව වාර්තා වේ. ශිව දෙවියන් උදෙසා ලොව පුරා ඉදි කර ඇති දේවාල අතරින් වඩාත්ම බලවත් දේවාලය මෙය බව බැතිමතුන්ගේ විශ්වාසයයි. කෝවිලේ ප්‍රධාන උත්සවය වාර්ෂිකව අප්‍රියෙල් මාසයේදී පැවැත්වේ. දෛනික පූජාවන් උදෑසන 7.15, 11 සහ සවස 4 යන වේලාවන්හී පැවැත්වේ. දහවල් කාලය වන විට තිරුකෝනේස්වරම් කෝවිල අවට භූමිය අව්වෙන් ගිනියම් වීම නිසා ඇවිදීම දුෂ්කරය. ගිනියම් වැල්ලේ කිසිඳු කඩිමුඩියකින් තොරව සක්මනේ යෙදෙන හින්දු භක්තිකයෝ ඔවුන් මෙම ස්ථානයට දක්වන ගෞරවය විද්‍යාමාන කරයි. හින්දූ බැතිමතුන්ගේ පූජනීය සිද්ධස්ථානයක් වන තිරුකෝනේස්වරම් කෝවිලට පාවහන් හිස්වැසුම් ගලවා ඇතුළු වී සංවරව හැසිරෙන මෙන් අප කාරුණිකව සංචාරක ඔබෙන් ඉල්ලමු.

"ප්‍රෞඪත්වයෙන් සුදිලෙන තිරුකෝනේස්වරම් දෙවොල" | "Thirukoneswaram... standing tall"

පිවිසෙන අයුරු...

ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුව අභ්‍යන්තරයේ පිහිටා ඇති නිසා පළමුව ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුවට ඇතුළු විය යුතුය. කොටුවට ඇතුළු වූ පසු මාර ගස් පේළිය පසු කරමින් ස්වාමි කන්ද තරණය කළ විට තිරුකෝනේස්වරම් කෝවිලට ලඟා විය හැකිය. මෙම ගමනේදී අවට පරිසරයේ චමත්කාරජනක දසුන් සහ ඔබ මොබ පිය නගන මුවන් නිරීක්ෂණයට අමතක නොකරන්න. කන්ද පාමුල මාර ගස් හෙවනේ ඇති යුද හමුදා සුභසාධක කැන්ටිම ගමනේ විඩාව නිවයි. කෝවිලට මදක් පෙරටුව පිහිටි කඩ පෙළින් අවශ්‍ය පූජා භණ්ඩ මිලට ගත හැකි අතර එතැනින්ද විඩාව නිවා ගත හැකිය. කෝවිල අසලටම සැහැල්ලු වාහනයකින් ලඟා විය හැකි වුවත් පරිසරයේත් ගමනේත් සොඳුරුකම රසවිඳින්නට නම් කෝවිලට පයින් පැමිණීම වඩාත් යෝග්‍යය.

අවට ආකර්ෂණයන්...

කෝනේස්වරම් දේවාලයට ඔබ්බෙන් පිහිටි ඉතා භයානක මෙන්ම නෙත්කළු ප්‍රපාතය ලවර්ස් ලීප් යනුවෙන් ප්‍රසිද්ධව ඇත. කෝවිලේ එක් අන්තයෙක සිට ත්‍රිකුණාමල නගරයේ සුන්දර දසුන් නෙත ගැටේ. කෝවිල ආශ්‍රිත වෙනත් සොඳුරු තැන් පිළිබඳ විස්තරයක් ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුව ගැන ලිපියේ මෙම කොටසේ සඳහන්ව ඇත.

පහසුකම්...

මේ ගැන වැඩි තොරතුරු ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුව ගැන වූ ලිපියේ මෙම පරිච්ඡේදයේ සඳහන්ය.



One of the 5 famous kovils that end with the -eswaram phrase in Sri Lanka. According to the Hindu prelates, this Hindu temple has a history of 6500 years and is believed to have been constructed during the era or Rama & Ravana. But it's quite obvious that the Kovil situated on the Swamy rock, which is the highest point of Fort Frederick was renovated in 1963. The historical temple which had 1000 pillars and many riches was razed by the Portuguese invaders during the 1620s. From all the Hindu temples built in honor of God Siva this is believed to be the most powerful by devout Hindus. The main festivities of the kovil takes place during the month of April, annually. Daily masses are conducted at 7.15am, 11.30am & 4.00pm. During the daytime it's quite difficult to walk about in the area surrounding Thirukoneswaram kovil due to the unbearable heat of the surface. But the respect Hindus have for this place is showcased by the ease in which they travel about in this scorching hot sand and rock surface. We kindly request you to enter the kovil premises after removing footwear and headwear and behave appropriately since this is a much venerated place for the Hindus.

"කෝවිල ඇතුළත" | "Inside the kovil"

How to get there...

Since the kovil is located within the walls of Fort Frederick, first you have to enter to the fort. Once entered into the fort pass the large shady Mara trees and climb Swamy cliff to reach Thirukoneswaram Hindu Temple. Don't forget to observe the serenity of the surrounding and the deer that roam around while you climb to the top of the cliff. The Army Welfare canteen at the foot of the cliff under a shady Mara tree is a perfect resting spot. A few vendors just before the kovil sell necessary items for the religious observances at Thirukoneswaram and one can refresh yourself here as well. You can reach as far as the entrance of Thirukoneswaram using a light vehicle but it is recommended to come on foot to enjoy the hike and the refreshing environment.

Nearby attractions...

The deadly precipice beyond the Thirukoneswaram Hindu temple is renowned as Lover's Leap. On the other side of the kovil a beautiful view of the city can be seen. Other places of interest have been elaborated in the this same section of the post on Fort Frederick.

Facilities...

Details about the facilities are available in this section of the post on Fort Frederick.

ත්‍රිකුණාමලය ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුව, Fort Fredrick, Trincomalee

ගලේ කොටුව බැන්දයි තිරිකුණාමලේ...

ත්‍රිකුණාමල නගරයේ ඇති මනරම්ම ස්ථානයක් ලෙස ත්‍රිකුණාමල කොටුව හඳුන්වා දිය හැක. නගරයේ එක් කෙළවරෙක මුහුද හා මයිම්ව ඇති ගල් පරුවතයක ප්‍රතාපවත්ව නැගී සිටින්නා වූ මෙම ෆ්‍රෙඩ්රික් කොටුව 1623දී පෘතුගීසි ජාතිකයන් විසින් ඉදිකරන ලදි. ලන්දේසීන්, ඉංග්‍රීසීන් මෙන්ම ප්‍රංශ ජාතිකයන්ද පසුකාලීනව කොටුව අත්පත් කරගෙන සිට ඇත. කොටුවේ පුරාවෘත්තය රැගත් බෝඩ් ලෑල්ලක් කොටුවට ඇතුළු වනවාත් සමගම වම් අත පැත්තේ පවුරේ එල්වා ඇත. එය කියවන්නට අමතක නොකරන්න. 17වන සහ 20වන ශතවර්ෂ අතර කාල පරාසයේදී ත්‍රිකුණාමල කොටුව යුද ගැටුම් වල ඉදිරි වළල්ලක්ව පැවතී ඇත. කොටුවේ අයිතිය හමුදාවකට එකල පටන්ම මහත් අස්වැසිල්ලක්ව තිබුනු බව පැහැදිලිය. ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ ගජබා රෙජිමේන්තුවේ කඳවුරක් ලෙස කොටුවේ කොටසක් අදටත් යොදා ගැනෙන අතරම දිස්ත්‍රික් ලේකම් කාර්යාලය, අතිරේක මැතිවරණ කොමසාරිස් කාර්යාලය යනාදී රජයේ වැදගත් ගොඩනැගිලි රාශියක් කොටු පවුර තුල කේන්ද්‍රගතව පවතී. කොටුව අභ්‍යන්තරයේ ආරක්ෂක අංශ විසින් පවත්වාගෙන යන පන්සලක් ඇත. මෙය ක්‍රි.ව.3වන සියවසේදී මහසෙන් රජතුමා විසින් දේවාලයක් කඩා දමා එතැන ඉදි කළ, පසුව පෘතුගීසී ආක්‍රමණිකයන් විනාශ කර දැමූ, ගෝකණ්ණ රජමහා විහාරය නමින් පවත්වාගෙන යනු ලැබේ. එහි උසැති හිටි පිළිමවහන්සේ නමකි. මෙම පිළිමය පාමුල සිට ත්‍රිකුණාමල නගරය ඇතුළු අවට පරිසරය දර්ශනීයව දැකගත හැකිය. සුප්‍රසිද්ධ හින්දු දෙවොලක් වන තිරුකෝණේස්වරම්  දේවාලයත්, ලවර්ස් ලීප් නම් මහා ප්‍රපාතයත් පිහිටියේද කොටුව ඇතුලතය. කොටුව තුල තුරු ගොමු, කඳු ගහන වටපිටාව කොටුවේ සුන්දරත්වය වඩ වඩාත් තීව්‍ර කරයි. ත්‍රිකුණාමල කොටු පවුර තුල සැලකිය යුතු මුවන් ප්‍රජාවක් කල් ගෙවන අතර උන් බෙහෙවින්ම හීලෑය. කෙසේ නමුත් කොටු පවුර තුලත් නගරය ආශ්‍රිතවත් තැන තැන පොලිතින් නොදමා නිසි තැන්වල බහාලන ලෙස අප ඉල්ලා සිටින්නේ පොලිතින් භක්ෂණය මුවන්ට මරණය කැඳවන බැවිනි.

"ඓතිහාසික කොටුවේ පිවිසුම" | "The entrance to the historic fort"

පිවිසෙන හැටි…

ත්‍රිකුණාමල නගරයේ ඕනෑම කෙනෙකු දන්නා අඳුනන ස්ථානයක් නියාවෙන් සොයා ගැනීම ඉතාමත්ම පහසුය. සුප්‍රකට ත්‍රිකුණාමල ඔරලෝසු කණුවේ සිට නව බස් නැවතුම්පලත්, මාළු වෙළෙඳපොලත් අතරින් දිවෙන කෝනේසර් පාරේ මීටර 500ක් පමණ ගිය කළ මුහුද නෙත ගැටෙන තැන තෙමං හන්දියකි. හන්දියෙන් වම් අත පැත්තට ඇති මාරගයේ මීටර 100ක් පමණ ගිය කළ කොටුවට ඇතුළු විය හැකිය. කොටුව තුලට ඇතුළු විය හැක්කේ සැහැල්ලු වාහන වලට පමණි. බර වාහන මැකේසර් ක්‍රීඩාංගනය ආශ්‍රිත පිට්ටනයේ ගාල් කළ යුතුය. කෙසේ වෙතත් මෝටර් රථයේ කොටුවට ඇතුළු වනවාට වඩා පයින් යෑම ස්වභාව රසස්වාදයට රුකුල් දෙයි. කස ගස් පෙළකින් සිසිල සදන මේ මාර්ගයේ දකුණු පස මනරම් මුහුදු තීරය නෙත පිනවයි. මාර්ගයේ වම් පසින් පැරණි කාලතුවක්කු කිහිපයක් තේජාන්විතව ඕලන්ද බොක්ක දෙසට මානයි. ඔරලෝසු කණුවත් කොටුවත් අතර ප්‍රදේශයේ තිත් මුවන් ගැවසෙන නිසා යන එන විටදී ඒ ගැනත් සැලකිලිමත් වන්න.

අවට ආකර්ෂණයන්...

පෙර කීවක් මෙන් සුප්‍රසිද්ධ තිරුකෝනේස්වරම් දෙවොලත්, ලවර්ස් ලීප් ප්‍රපාතයත් ත්‍රිකුණාමල කොටුව තුල පිහිටා ඇත. කොටුවට පෙනෙන මානයේම ත්‍රිකුණාමල වෙරළ තීරය දැකිය හැක. මෙම වෙරළ සුදුවන් වැල්ලෙන් සහ අලංකෘත නීල වර්ණ කරදියෙන් හෙබි සොඳුරු ස්ථානයකි. ත්‍රිකුණාමලය නගරය නෙක බඩු බාහිරාදියෙන් හෙබ් නගරයකි, එහි ප්‍රධාන වීදි සියල්ලම කොටු පවුරේ සිට පෙනෙන දුරින් පිහිටා ඇති අතර නැවුම් මාළු ඇති මාළු වෙළඳපොලද පෙනෙන මානයේය. තවත් ඓතිහාසික කෝවිල් දෙකක් ත්‍රිකුණාමල නගර මධ්‍යයේ පිහිටා ඇත. එකිනෙක මායිම්ව පිහිටා ඇති මෙම කෝවිල් දෙක පුල්ලෙයාර් කෝවිල සහ කාලි කෝවිල නමින් හැඳින්වේ.

"මුහුදට මුහුණලා ඇති කාලතුවක්කු..." | "The cannons facing the sea..."

පහසුකම්...

ත්‍රිකුණාමල නගරය ආශ්‍රිතව නවාතැන්පොලවල් සොයා ගැනීම පහසුය. කන්තලේ සිට ත්‍රිකුණාමලය දක්වා ඇදෙනවිට ආන්දන්කුලම ප්‍රදේශයේ සිට නිවාස රැසකම නවාතැන් පහසුකම් ඇත යනුවෙන් බෝඩ් එල්ලා ඇත. මේවා දෛනික පදනමින් කුලියට ගත හැක. අප වරක් නතරවූ ත්‍රිකුණාමල අනුරාධපුර මාර්ගයේ නිවස්නය ඉතා අගනා නවාතැනක් විය. කොළඹ ත්‍රිකුණාමල මාර්ගයේ ත්‍රිකුණාමලයට මදක් මත්තෙන් පිහිටි හොටෙල් ඔෂීන් ආදි හෝටල් රැසක්ද, විශ්‍රාම ශාලා කීපයක්ද සොයා ගත හැකිය. ඉන් එක් විශ්‍රාම ශාලාවක් ත්‍රිකුණාමල කොටුවට යාබදව පිහිටා ඇත. ත්‍රිකුණාමල නගරයේ සිට කි.මි.13ක් දුරින් වූ වෙල්ගම් විහාරයේ නොමිලේ නැවතීමට විශ්‍රාම ශාලවක් ඇති බවත් මට සැලවිය. නගරය පුරාවටම ඉන්ධනහල් කීපයක්ම දැකිය හැක.

"කොටුවට පියනගන මං පෙතේ ඕලන්ද බොක්ක දිස්වන අයුරු..." | "A glimpse of the Dutch Bay from the route to Fort Frederick..."

This is one of the stunning places in the town of Trincomalee. Located on an edge of the city on top of a massive boulder, the fort was built by the Portuguese in 1623. The Dutch, English and even the French have held custody of this fortress over the years. There's a board containing the historic information of the fort that is hung at its entrance. Don't forget to read that before you enter the fort. Between the 17th and 20th centuries Fort Frederick has been a front of many wars. Possession of this invaluable fortress has been of utmost value to its possesor. Even today part of the fort is used by Sri Lanka Army Gajaba Regiment for its activities. Besides that the District Secretariat, Additional Election's Commissioners Office and other prominent government institutions are located within the boundaries of the fort. A temple which contains a tall statue of Lord Buddha is being maintained inside the fort by the armed forces. One could get a breathtaking view of Trincomalee and its surrounding from the foot of this statue. This temple is maintained under the name Gokanna Rajamaha Vihara, a temple which was originally built by King Mahasen in the 3rd century A.D. by razing a Kovil, later the temple was destroyed by the Portuguese invaders. The infamous Thirukoneswaram Hindu Temple and the precipice called Lover's Leap is located within the fort as well. The environment consisting of trees, flowers and mountains within the fort further enhances its beauty. There's a considerable population of Deer within the fort who are quite tame. We kindly urge you to dispose your polythenes appropriately since the consumption of polythene and plastics would be deadly to the Deer population.

How to get there...

It's quite easy to locate the fort since its a very well known place for those who live in the city. Take the Konesar road that flows in between the Trincomalee new bus stand and the Fish market from the infamous Clock tower. Travel about 500m until you meet the sea, there will be a T junction. Take the left turn and travel 100m to meet the entrance to Fort Frederick. Only light vehicles are allowed to enter into the fortress, heavy vehicles are supposed to be parked in the esplanade beside the McKeyzer stadium. But it is recommended to proceed to the fort on foot if you are to enjoy the beauty of nature. The road that leads up to the entrance of the fort is covered by some shady trees, on the right bank there is a breathtaking view of the ocean while several ancient cannons proudly guards the Dutch bay on the left bank of the road. Be mindful of the fact that there maybe Deer roaming in between the Clock tower and the fort.

"කොටුවේ සිට පෙනෙන නගරයේත් සයුරේත් චමත්කාරය" | "The panorama of the ocean and parts of the city from top of the fort.."

Nearby attraction...

As mentioned afore the infamous Thirukoneswaram Hindu Temple and Lover's Leap are located within the fort premises. You will see the Trincomalee beach with its white sands and clear blue waters magnificently shining nearby. Trincomalee town is full of various accessories for shopping and all the major commercial streets are located walking distance from the fort. The Fish market which yields fresh fish is also located near the fort. Two other historic Kovils (Hindu Temples) are located in the heart of the city, these two Kovils (Pulleyar & Kali) are built adjacent to each other.

Facilities...

It's easy to find accommodation in Trincomalee. On your way from Kantale to Trincomalee, once you pass Andankulam area you will see plenty of boards hung on the road side with the message "Accommodations available". You can rent them out on a daily basis. The place we once stayed over in the Trincomalee-Anuradhapura road was very good. Like Hotel Oshin, located few miles before Trincomalee town on the A6 road, there are many other hotel facilities available. One can find several Wishrama Shala in Trinco and one such place is located near the fort itself. I have heard that one can get accomodation for free at the Welgam Wehera Wishrama Shala which is  located 13km away from the town. You will see a number of filling stations across the city.

අඟමැඩිල්ල, Angamedilla

මෙම ඓතිහාසික ස්ථානයේදී සුවිසල්ව ගලා බසින අඹන් ගඟ දෙකට බෙදේ. ඉන් එක් ශාඛාවක් පරාක්‍රම සමුද්‍රයට දියවර සපයයි. වර්තමානයේ මෙහි ප්‍රමුඛ ලෙස දක්නට ලැබෙන්නේ පසුගිය සියවසේ මධ්‍ය කාල පරිච්ඡේදයේදී සේනානායකවරු ඉදි කළ වාරි නිර්මාණයි. නමුත් අතීත රජවරුන් විසින් නිර්මිත වාරි නිර්මාණවල කොටස්ද අදටත් ශේෂව පවතී. වස්ගමු වනමැද පිහිටි මෙම ස්ථානය අති රමණීයය. වැසි කාලයට (නොවැම්බර්, දෙසැම්බර්, ජනවාරි ) අඟමැඩිල්ල ඉතා ප්‍රචණ්ඩ ස්වරූපයක් උසුලයි. වියළි කාලයේදී නම් අඟමැඩිල්ල එතරම් රළු පරළු නැත. යමෙකුට දිය මගට බැසීමට වුවද වියළි සමයේ අවකාශය ඇත. ස්වභාවධර්මයට ආලය කරන්නකුට මෙම හරිත වර්ණ තුරු පියසත්, අලංකෘත ජල කඳත් දමා යෑමට නොසිතෙන තරම් සුන්දරත්වයක් මෙම ස්ථානය සතුව පවතී. අඟමැඩිල්ලේ සිට අඹන් ගඟ මධ්‍යයේ පෙනෙන චමත්කාරජනක මහා වෘක්ෂය අවට සුන්දරත්වය වඩ වඩාත් ඔප් නංවයි. සාම්ප්‍රදායික පොළොන්නරු ගමනින් බැහැරව මනරම්, නොඉඳුල් වනපෙත් ඔස්සේ පොළොන්නරු යෑමට සිතැති ඔබට අඟමැඩිල්ල සොඳුරු ගිමන්පලක් වනු නොඅනුමානය.

"අඟමැඩිල්ලේ අසිරිය" | "Splendor of Angamedilla"

පිවිසෙන හැටි...

බකමූණ සිට ගිරිතලේ මාර්ගයේ එන විට අත්තණකඩවල ප්‍රදේශයෙන් දකුණට හැරී (ප්‍රදේශවාසීන්ගේ උපදෙස් අනුව) තරමක් අබලන් තාර පාරක කි.මි. 12-15 පමණ දුරක් ගිය කළ වස්ගමුව ජාතික වනෝද්‍යානයට සහ මාර්ගයට මායිම්ව මෙම ස්ථානය අපට නෙත ගැටේ. පොළොන්නරුවේ සිට පරාක්‍රම සමූද්‍රයේ වැව් බැම්ම මතින් පරාක්‍රම සමූද්‍රය ප්‍රදක්ෂිණා කරමින්ද අඟමැඩිල්ලට ලඟා විය හැක. මෙම මාර්ග කොටස කි.මි.20කට ආසන්න වන අතර ඉන් අඟමැඩිල්ලට ආසන්න ප්‍රදේශය බෙහෙවින් දුෂ්කර ගුරු පාරකි.
 

ලඟ පාත වෙනත් ආකර්ෂණයන්...
අඟමැඩිල්ල වස්ගමුව ජාතික වනෝද්‍යානයට මායිම්ව පිහිටා ඇති නිසා මෙහි අලි ඇතුන් ඇතුළු සත්ව විශේෂ ගණනාවක් ගැවසේ. අඟමැඩිල්ල ආශ්‍රිතව කඳවුරු ලෑමේ හැකියාවක් වනජිවී දෙපාර්තුමේන්තුව සපයා ඇති බව මා අසා ඇත. මීට අමතරව බකමූණ, ගිරිතලේ මාර්ගය ඔස්සේ අත්තනකඩවල පසු කරමින් කි.මි. කිහිපයක් ගිය කළ යෝධ ඇල දෙකඩ වෙන දියබෙදුම නම් ස්ථානය නෙත ගැටේ. මෙයින් දෙකඩ වන ජල කඳින් එක් කොටසක් මින්නේරිය ජලාශයටත් අනෙක් කොටස ගිරිතලේ ජලාශයටත් දියවර සපයයි.

පහසුකම්...

අඟමැඩිල්ල ප්‍රදේශයේ කඳවුරු ලෑමට වන්ජීවී දෙපාර්තුමේන්තුවෙන් අවසර ලබා ගත හැකි බව අසා ඇත. ඒ හැරුණු කොට නවාතැන්පලවල් පොළොන්නරුවෙන් පහසුවෙන්ම සොයා ගත හැකිය. ආසන්නම ඉන්ධන පිරවුම්හල පොළොන්නරුවේ කදුරුවෙල පිහිටා ඇත. කිට්ටුතම රෝහලද පිහිටියේ පොළොන්නරුවේ කදුරුවෙලයි. මෙම ප්‍රදේශය එතරම් ජනතාවක් නොමැති නොඉඳුල් ප්‍රදේශයක් බවද සිහි තබාගන්න.

"අඹන් ගඟ ගලා බසී..." | "Amban ganga flows along..."

This historic location bisects the flowing Amban ganga into two. One of these branches feeds Parakrama Samudraya. Most of the irrigational constructions visible are those erected by the Senanayakes in the mid 20th century. But remnants of irrigational constructions by ancient kings are also visible here and there. This place which is located in the Wasgamuwa Natural Reserve is breathtaking. Although Angamedilla flows with terror in the rainy season (November - January) it is quite calm during the dry season. So much so that one could easily get into the waterway during the dry period. For a nature lover this lush green canopy and beautiful water movements create an inseparable paradise. This feeling is further enhanced by the huge tree that stands tall in the middle of Amban ganga. If you are a person who is interested in travelling to Polonnaruwa through lush green sceneries instead of the traditional road through Habarana, Angamedilla would be a refreshing transit stop.

How to get there...

From Bakamoona travel along the Giritale road and take a right turn from Attanakadawala (enquire with villagers) and travel for about 12-15kms through tarred but damaged road to get to Angamedilla which is located bordering the road and the Wasgamuwa reserve. One could also reach Angamedilla from Polonnaruwa by encircling the Parakrama Samudraya through its bund, this journey is approximately 20km long and there is a difficult gravel leg in the road near Angamedilla.

"තුරුගොමු අතරින්..." | "The road through the greeneries..."

Nearby attractions...

Since Angamedilla stands bordered with Wasgamuwa there are many animals such as the elephant who roam the woods. I've heard that one could camp in the vicinity of Angamedilla with the authorization of the Wildlife Department. Besides that there is a location along the Bakamoona-Giritale road, few kms after Attanakadawala called Diyabeduma. The Giant Canal (Yoda Ela) is divided into two in this place. The two newly found canals feed the Minneriya & Giritale tanks respectively.

Facilities...

As said there is a possibility of camping in Angamedilla. Further accomodation could be located in Polonnaruwa. The nearest filling stations and hospitals are found in Kaduruwela (commercial centre of Polonnaruwa). Keep in mind that this area is a natural area with a very small population.

බුදුරුවයාය, Buduruwayaya

අඹන් ගඟ ආශ්‍රිතව පිහිටා ඇති සුවිශේෂීම සිද්ධස්ථානයක් ලෙස බුදුරුවයාය හඳුන්වා දිය හැක. පිහිටි ගලේ නෙලන ලද රියන් 21ක් දිගැති සැතපෙන පිළිමවහන්සේ නමක් වැඩසිටීම මෙහි විශේෂත්වයයි. මෙම පිළිමය පොළොන්නරුවේ ගල් විහාරයේ සැතපෙන පිළිමයට බෙහෙවින් සමානකම් දක්වයි. මෙම පිළිමයට අමතරව සිරිපතුල් ගල් ආදී කොට ඇති විවිධ නටඹුන් කීපයක්ම අවට ප්‍රදේශයෙන් දැකිය හැක. බුදුරුවයාය එක් අන්තයකින් වස්ගමුව ජාතික වනෝද්‍යානයට මායිම්ව ඇති අතර අඹන් ගං කොමලියගේ අතු ගංගාවක් වූ හීරටිය ඔය කඩිමුඩියේ ගලාබසින සුන්දර නාදය දෙසවන් පිනවයි. වස්ගමුව වනාන්තරය බුදුරුවයායෙන් වෙන් කරමින් තනා ඇති අලි වැට හේතුවෙන් හීරටිය ඔය නැරඹීමේ වාසනාව නම් අපට හිමි නොවේ. අඹන් ගඟේ හඬත්, අලි, කොටි, වලස්සු ගහන වස්ගමුවේ අසිරියත් බුදුරුවයායේ සුන්දරත්වය වඩ වඩාත් ඔප් නංවයි. දඹුල්ල, රිවස්ටන් ප්‍රදේශ නැරඹීමට එන සංචාරකයන්ටත්, පොළොන්නරුවට විකල්ප මාර්ගයකින් ලඟා වීමට කැමැති සංචාරකයන්ටත් මෙය ආකර්ෂණීය මග නැවතුමක් වනු නිසැකය.

"බුදුරුවයාය ප්‍රතිමාවහන්සේ" | "Buduruwayaya statue"

පිවිසෙන හැටි...

මොරගහකන්ද ව්‍යාපෘතිය හේතුවෙන් බුදුරුවයාය විහාරස්ථානයට ලඟා විය හැකි මාර්ග ඉතා හොඳ තත්ත්වයක පවතී. දඹුල්ලෙන්, අති රමණීය කන්ඩලම පාර ඔස්සේ බකමූණ දක්වා පැමිණ පල්ලේගම, හෙට්ටිපොල පාරේ කි.මි. 6ක් පමණ ගිය තැන කුඹුරක් මැද වම්පසට වූ කුඩා පාරක හැරී පුංචි දුරක් ගිය තැන මෙම විහාරය පිහිටා ඇත. ඊට අදාල නාම පුවරු පාරේම සවි කර තිබෙන නිසා හඳුනාගැනීම පහසුය. නමුත් මෙම මාර්ගයන් අලුතින්ම ඉදි කල ඒවා නිසාවෙන් බොහෝ සිතියම්වල දක්නට නොලැබීම කණගාටුවට කරුණකි. දඹුල්ල - පල්ලේගම මාර්ගය ඉතාමත්ම දැකුම්කළු දසුන්වලින් පිරි මනාව නිමැවූ හොඳ තත්ත්වයේ පාරකි. එහෙයින් ඔබ බුදුරුවයාය මෙන්ම බුදුරුවයායට යන ගමනත් රසවිඳිනු නිසැකය.

ලඟ පාත වෙනත් ආකර්ෂණයන්...

 වස්ගමුව වනාන්තරය මධ්‍යයේ මාළිගාවක නටඹුන් ඇති බවට වාර්තා පළ වේ. මෙය මහසෙන් රජතුමා විසින් පරිහරණය කළ බව ප්‍රකට මතයයි. තවද අඹන් ගඟේ පටුම ස්ථානය වන කුමාර ඇල්ලද මනරම් දියඇල්ලක් බව දුටුවන් පවසති. මෙම කුමාර ඇල්ල හරහා මහසෙන් නිරිඳුන් අඹන් ගඟ තරණය කළ බවට ජනප්‍රවාදයක්ද පවතී. ඇලහැර සිට කි.මි.4ක දුරින් පිහිටි ඔරු බැඳි සියඹලාව නම් ග්‍රාමයේ සුවිශේෂී සියඹලා රුකක් දැකිය හැකිය. ක්‍රි.ව. 3වන සියවසේදී මහසෙන් රජතුමා යෝධ ඇල ඔස්සේ පැමිණ ඔරුව බඳින ලද වෘක්ෂය මෙය බවට ජනප්‍රවාදයක් පවතී.

"දඹුල්ල - බකමූණ මාර්ගය" | "Dambulla - Bakamoona road"

පහසුකම්...

බුදුරුවයායට ආසන්නතම ඉන්ධන පිරවුම්හල් ඇලහැර, දඹුල්ල සහ ගිරිතලේ යන නගරවල පිහිටා ඇත. මේ ප්‍රදේශයේ නවාතැන් පහසුකම් විරලය. නමුත් ප්‍රදේශවාසීන් හා කතා බහ කිරීමෙන් සරල පන්නයේ නවාතැනක් සොයා ගත හැකිය. ඇලහැර, දඹුල්ල, ගිරිතලේ, පොළොන්නරුව සහ රිවස්ටන් යන අවට ප්‍රදේශ වල නම් නවාතැන් එමටය. මෙම ස්ථානයට ලඟම රෝහල ඇත්තේ දඹුල්ලේයි.



Buduruwayaya is one of the major tourist attraction along the Amban Ganga, with its statue of Lord Buddha delicately cut out on solid rock.  Many scholars draw comparisons between this statue and one of the statues seen at Polonnaruwa Rock Temple (Gal Viharaya). Besides the statue there are various ruins scattered around the vicinity which include Siripathul stones among other important artifacts. On one side Buduruwayaya is bordered by the Wasgamuwa Strict Natural Reserve. The serene sound of Heeratiya Oya, one of the tributaries of Amban Ganga cascading rapidly through the forest could be heard from the location. Unfortunately the elephant fence that divides the Wasgamuwa reserve from Buduruwayaya beholds us from having a glance at Heeratiya Oya. This elegant sound and the natural beauty of Wasgamuwa which is filled with various types of animals further enhances the beauty of Buduruwayaya. This would be the perfect transit point for those who are visiting Dambulla or Rewestern, or the travellers who are interested in reaching Polonnaruwa using an alternative route rather than the traditional road via Habarana.

"සිරිපතුල් ගල්" | "Siripathul Stones"

How to get there...

Due to the Moragahakanda project the roads to Buduruwayaya have been newly built and are in excellent condition. From Dambulla one must take the splendorous road to Bakamoona, from here the road to Pallegama & Hettipola must be taken. After 6kms in this road a sign board could be seen in the middle of a paddy field indicating a left turn to a small gravel road which leads to Buduruwayaya. Unfortunately these roads are seldom seen in maps since these roads were built very recently. Since the Dambulla-Pallegama road is a well built and beautiful road with many sceneries you will definitely enjoy the journey to Buduruwayaya as much as Buduruwayaya itself.

"සොබාසිරිය... වස්ගමු වනපෙතේ පුවරුව සහ අලිවැට පසුපසින්.." | "The splendor of nature.... Wasgamuwa board and the elephant fence seen in the background.."

Nearby attractions...

There are reports of ruins of a palace in the middle of Wasgamuwa reserve which is believed to have been used by King Mahasen. Besides the narrowest point of Amban Ganga is within the Wasgamuwa reserve and is named Kumara Ella, it is believed that King Mahasen has crossed Amban Ganga through this enchanting waterfall. A special Tamarind tree could be seen in a village called Oru Bendi Siyambalawa, 4kms away from Elahera. The legend has it that King Mahasen tied his boat to this Tamarind tree in 3rd century AD in his journeys through the Giant Canal (Yoda Ela).

Facilities...

The nearest filling stations to Buduruwayaya are located in Elahera, Dambulla & Giritale. Accomodations are rare in this region. However you will be able to come up with something after discussing with the villagers of the region. There are accomodations available in places such as Elahera, Dambulla, Giritale, Polonnaruwa & Rewestern. The closest hospital to Buduruwayaya is located in Dambulla.